Andrzejki

Andrzejki to wieczór wróżb odprawianych w nocy z 29 na 30 listopada, w wigilię świętego Andrzeja, patrona Szkocji, Grecji i Rosji. Andrzejki są specjalną okazją do zorganizowania ostatnich hucznych zabaw przed rozpoczynającym się adwentem. Niegdyś wróżby andrzejkowe miały charakter wyłącznie matrymonialny i przeznaczone były tylko dla niezamężnych dziewcząt. Podczas wieczoru wróżb panny miały się dowiedzieć, czy oraz jak znajdą kawalera. Ci zaś nie brali udziału w andrzejkowych wróżbach, ponieważ mieli swój własny wieczór. Mężczyźni wróżyli sobie w noc poprzedzającą dzień św. Katarzyny, czyli w tzw. „katarzynki”. Przypuszcza się, że andrzejki narodziły się w starożytnej Grecji. Wskazuje na to etymologia imienia patrona wróżb, bowiem po grecku Andrzej to Andress. Druga teoria rodowodu andrzejkowych wróżb przypisuje go celtyckim i starogermańskim wierzeniom. Dominującą rolę w tamtejszej kulturze odgrywał Frey – bóg płodności i urodzaju, światła i deszczu, władający też wiatrami i oceanami. 

Tegoroczne wróżby Andrzejkowe będą miały inny charakter. Epidemia wirusa COVID sprawiła, że nie będzie to zabawa, wróżby i swawole w gronie rówieśników.  Być może jest to czas, by spędzić go  w rodzinnym gronie, a wróżby potraktować jako pretekst do rozmów i wspomnień. Pomysłów na andrzejkowe wróżby i zabawy jest  mnóstwo. Standardową wróżbą jest lanie wosku. Nieodłącznym elementem wieczoru jest i było wróżenie z kart oraz losowanie przedmiotów o symbolicznym znaczeniu np. listek oznacza staropanieństwo.

Na koniec naszej skromnej historii przysłowie związane ze św. Andrzejem:

 „Gdy w Andrzeja deszcz lub słota, w grudniu drogi bez błota”.